Aýna ýa-da plastmassa: Daşky gurşaw üçin haýsy gowy?

Aýna ýa-da plastmassa, haýsysy daşky gurşawymyz üçin has gowudyr?Dogrusy, haýsysyny ulanmalydygyňyzy habarly edip bilersiňiz, aýna vs plastmassa düşündirmekçi.

Her gün täze aýna çüýşeleri, bankalary öndürýän zawodlaryň köpdügi hiç kim üçin syr däl.Mundan başga-da, plastmassa öndürýän zawodlar hem köp.Aýnany gaýtadan ulanyp boljak, aýna biodegrirlenip bilýän we plastmassa tebigy baýlyk ýaly soraglaryňyza jogap bereris.

Aýna vs Plastik

Nol galyndylary gözläniňizde, hemme ýerde tonna we tonna aýna bankalaryň suratlaryny görersiňiz.Zibil bankasyndan başlap, gap-gaçlarymyza ýerleşdirilen bankalara çenli aýna nol galyndylar jemgyýetinde gaty meşhur.

Glassöne aýna bilen gyzyklanýan zadymyz näme?Daşky gurşaw üçin plastmassadan has gowumy?Aýna biodegrirlenip bilýärmi ýa-da ekologiýa taýdan arassa?

Plastiki daşky gurşawy goraýjylardan gaty erbet abraý alýar - munuň diňe 9 göteriminiň gaýtadan işlenmegi bilen köp baglanyşygy bar.Saidagny, aýna we plastmassany öndürmekde we gaýtadan işlemekde nämeleriň boljakdygy barada pikir etmeli köp zat bar, ahyret durmuşyny aýtmaly däl.

Aýna ýa-da plastmassa düşeniňizde hakykatdanam ekologiýa taýdan iň amatly saýlaw haýsy?Belki, jogap siziň pikir edişiňiz ýaly düşnüksiz däl.Aýna ýa-da plastmassa ekologiýa taýdan has amatlymy?

Aýna:

Geliň, her nol sarp edijiniň söýgüli materialyny seljermekden başlalyň: Aýna.Ilki bilen aýnanyň bardygyny bellemek möhümdirtükeniksiz gaýtadan ulanylýar, öňki ulanylyşyna gaýdyp gelýär.

Näçe gezek gaýtadan işlense-de, hilini we arassalygyny ýitirmeýär….ýöne hakykatdanam gaýtadan ulanylýarmy?

Aýna hakda hakykat

Ilki bilen täze aýna ýasamak üçin gum gerek.Plaacheslarda, çöllerde we ummanyň aşagynda birnäçe tonna gum bar bolsa-da, ony planetanyň dolduryp bilşinden has çalt ulanýarys.

Gum ýagy ulananymyzdan has köp ulanýarys we bu işi ýerine ýetirmek üçin diňe belli bir gum ulanylyp bilner (ýok, çöl gumy ulanylyp bilinmez).Meseleler bilen baglanyşykly başga-da birnäçe zat:

• Esasan gum derýalardan we deňiz ýataklaryndan ýygnalýar.
• Tebigy gurşawdan çäge çykarmak, iýmit zynjyrynyň esasyny iýmitlendirýän mikroorganizmleriň ýaşaýandygyny göz öňünde tutup, ekosistemany bozýar.
• Deňiz düýbündäki gumlary aýyrmak, suw joşmalaryna we eroziýalaryna açyk kenarýaka jemgyýetlerini ýapýar.

Täze aýna döretmek üçin gum gerek bolansoň, munuň nirede ýüze çykjakdygyny görüp bilersiňiz.

Aýna bilen has köp problema

Aýna bilen baglanyşykly başga bir mesele barmy?Aýna plastmassadan has agyr we üstaşyr wagtynda has aňsat döwülýär.

Bu, transportda plastmassadan has köp zyňyndy öndürýändigini we daşamak üçin has köp çykdajy edýändigini aňladýar.

Aýna gaýtadan işlenip bilnermi?

Yetene bir göz öňünde tutulmaly zataýnalaryň köpüsi aslynda gaýtadan işlenmeýär.Aslynda, galyndy aýnanyň diňe 33 göterimi Amerikada gaýtadan işlenýär.

Amerikada her ýyl 10 million metrik tonna aýna zyňylýandygyny göz öňünde tutsaňyz, bu gaty gaýtadan işlemek derejesi däl.Whyöne näme üçin gaýtadan işlemek beýle pes?Ine birnäçe sebäpler:

• Aýna gaýtadan işlemegiň şeýle pes bolmagynyň köp sebäbi bar: Gaýtadan işleýän gaba salynýan aýna, çykdajylary az saklamak üçin arzan poligon örtügi hökmünde ulanylýar.
• “Arzuw-tigir sürmek” ýaryşyna gatnaşýan sarp edijiler, gaýtadan ulanylmaýan zatlary gaýtadan işleýän gaba taşlaýarlar we tutuş gap-gaçlary hapalaýarlar.
• Reňkli aýna diňe gaýtadan işlenip we meňzeş reňkler bilen eredilip bilner.
• Windows we Pyrex çörek önümleri, ýokary temperatura garşy durmak üçin öndürilenligi sebäpli gaýtadan ulanylmaýar.

Aýna biodegrirlenip bilýärmi?

Iň soňkusy, aýna daşky gurşawda çüýremek üçin bir million ýyl gerek, belki-de poligonda hasam köp.

Umuman, daşky gurşawa täsir edýän aýna bilen baglanyşykly dört esasy mesele.

Indi, aýnanyň ömrüni has ýakynrak analiz edeliň.

Aýna nähili ýasalýar:

Aýna gum, gazlandyrylan kül, hek daşy we gaýtadan işlenen aýna ýaly ähli tebigy baýlyklardan ýasalýar.

Şeýle-de bolsa, ilki bilen aýna ýasamak üçin ulanylýan gumdan gaçýandygymyzy bellemelidiris.

Bütin dünýäde geçýäris5Her ýyl 0 milliard tonna gum.Bu, dünýädäki her derýanyň öndürýän mukdaryndan iki esse köp.

Bu çig mal ýygnalandan soň, bir topar jaýa äkidilýär we barlagdan geçirilýär we eremek üçin peje iberilýär, şol ýerde 2600-den 2800 gradusa çenli gyzdyrylýar.

Ondan soň, soňky önüme öwrülmezden ozal kondisioner, emele getiriş we gutarnykly prosesi başdan geçirýärler.

Iň soňky önüm döredilenden soň, ýuwulyp, sterilizasiýa edilip, soňra satuw ýa-da ulanmak üçin dükanlara äkidilýär.

Ömrüniň ahyryna gelenden soň, ýygnalyp, gaýtadan işlener.

Gynansagam, her ýyl Amerikalylaryň taşlaýan takmynan 10 million tonna aýnasynyň diňe üçden biri gaýtadan ulanylýar.

Galanlary poligona gidýär.

Aýna ýygnalanda we gaýtadan işlenilende, daşalmak, partiýa taýýarlygy we beýleki zatlar bilen başlamaly.

Zyňyndylar + energiýa:

Göz öňüne getirişiňiz ýaly, aýna ýasamagyň bu prosesi, esasanam gyzlyk materiallaryny ulanmak üçin köp wagt, güýç we serişde gerek.

Mundan başga-da, aýnany daşamagyň mukdary hem köpelýär we uzak möhletde has köp zyňyndy döredýär.

Aýna ýasamak üçin ulanylýan peçleriň köpüsi gazylyp alynýan ýangyçlarda hem işleýär we şeýlelik bilen köp hapalanýar.

Demirgazyk Amerikada aýna öndürmek üçin sarp edilýän gazylyp alynýan ýangyç energiýasy, esasy energiýa islegi (PED), öndürilen 1 kilogram (kg) konteýner aýna üçin ortaça 16,6 megajul (MJ).

Global ýylylyk potensialy (GWP), howanyň üýtgemegi, öndürilen 1 kg konteýner aýna üçin ortaça 1,25 MJ.

Bu sanlar aýna üçin gaplama ömrüniň her tapgyryny öz içine alýar.

Megajoule (MJ) bir million jula deň bolan energiýa birligi.

Bir emlägiň gazy ulanylyşy megajullarda ölçelýär we gaz hasaplaýjy arkaly ýazylýar.

Uglerod aýak yzy ölçeglerini birneme gowulaşdyrmak üçin, 1 litr benzin 34,8 megajula, ýokary ýylylyk bahasyna (HHV) deňdir.

Başgaça aýdylanda, 1 kg aýna ýasamak üçin bir litrden az benzin gerek.

Gaýtadan işlemegiň nyrhlary:

Aýna öndürýän desga täze aýna ýasamak üçin 50 göterim gaýtadan işlenen mazmuny ulansa, GWP-de 10 göterim azalma bolardy.

Başgaça aýdylanda, gaýtadan işlemegiň 50 göterimi daşky gurşawdan 2,2 million metrik tonna CO2 aýyrar.

Bu, her ýyl 400,000 töweregi awtoulagyň CO2 zyňyndylaryny aýyrmaga deňdir.

Şeýle-de bolsa, bu diňe aýnanyň azyndan 50 göteriminiň dogry gaýtadan işlenip, täze aýna ýasamak üçin ulanylýandygyny göz öňünde tutsa bolar.

Häzirki wagtda bir akymly gaýtadan işlemek kolleksiýalaryna atylan aýnanyň diňe 40 göterimi gaýtadan ulanylýar.

Aýna düýbünden gaýtadan işlenip bilinýän bolsa-da, gynansak-da, aýnany döwüp, ýerine poligon örtügi hökmünde ulanýan käbir desgalar bar.

Bu, aýnany gaýtadan işlemekden ýa-da poligonlar üçin başga bir material tapmakdan arzan.Poligonlar üçin örtük materialy organiki, organiki däl we inert komponentleriň (aýna ýaly) garyndysydyr.

Poligon örtügi hökmünde aýna?

Poligon örtükleri poligonlaryň berýän ýakymsyz yslaryna gözegçilik etmek, zyýan berijilerden goramak, galyndy ýangynyň öňüni almak, ýuwmagyň öňüni almak we ýagyş suwlarynyň akmagyny çäklendirmek üçin ulanylýar.

Gynansagam, poligonlary ýapmak üçin aýna ulanmak daşky gurşawa ýa-da zyňyndylary azaltmaga kömek etmeýär, sebäbi welosiped aýnasyndan aşak düşýär we gaýtadan ulanylmagynyň öňüni alýar.

Aýnany gaýtadan işlemezden ozal ýerli gaýtadan işlemek kanunlaryna göz aýlaň, hakykatdanam gaýtadan işlenjekdigini iki gezek barlamak üçin.

Aýnany gaýtadan işlemek ýapyk görnüşli ulgam, şonuň üçin goşmaça galyndy ýa-da önüm öndürmeýär.

Durmuşyň soňy:

Gaýtadan ulanylýan gaba atmazdan ozal aýnany tutup, gaýtadan ulananyňyz has gowudyr.Ine, munuň birnäçe sebäbi bar:

• Aýna döwülmek üçin gaty köp wagt alýar.Aslynda, aýna çüýşäni daşky gurşawda çüýremek üçin bir million ýyl gerek bolup biler, poligonda bolsa hasam köp.
• Ömrüniň dowamlylygy gaty uzyn we aýna hiç hili himiki serişdäni syzdyrmaýandygy sebäpli, gaýtadan ulanmazdan ozal ony gaýtadan ulanmak we gaýtadan ulanmak has gowudyr.
• Aýna birmeňzeş we geçip bolmaýandygy sebäpli, aýna gaplamak bilen içindäki önümleriň arasynda hiç hili täsir ýok, netijede tagamdan soň hiç hili erbet zat bolmaz.
• Mundan başga-da, aýna himiki täsirleriň nol derejesine deňdir, bu aýna çüýşäniň içindäki önümleriň tagamyny, güýjüni we ysyny saklamagyny üpjün edýär.

Şonuň üçin köp nol biderek adamlary ähli boş bankalaryny gaýtadan ulanmak üçin tygşytlamaga çagyrýar.

Iýmit dükanyndan, galyndylardan we öýde öndürilen arassalaýyş önümlerinden alýan iýmitleriňizi saklamak üçin ajaýyp zat.